Waar haalt een cabaretière inspiratie voor haar shows vandaan? Ik zal mij niet wagen aan een omvattend antwoord op die vraag, maar van ééntje meen ik het sinds van de week te weten. Tineke Schouten haalt haar inspiratie uit de dagelijkse bezigheden van haar publiek. Op een zekere avond vlak voor de kermis kwam zij op bezoek bij Geert en Leny van Santen van boerderij Scheria. Bijzonder toch? Bij mij gaan er jaren voorbij zonder dat zich welke bekende Nederlander dan ook aan de poort meldt. Ik was reuze benieuwd hoe dat bezoek tot stand was gekomen. Maar mijn eerste vraag aan Geert en Leny was hoe de boerderij aan zijn exotische naam is gekomen. ‘Dat’ zegt Geert ‘vroeg Tineke ook.’
‘Scheria is een Grieks woord en de naam werd aan de boerderij gegeven door zijn allereerste eigenaar. Dat was een reder uit Rotterdam die her en der huizen en grond bezat. Mijn overgrootvader pachtte van hem. Later kon mijn vader de boerderij en de grond kopen plus het knechtenhuis dat er op stond. Het knechtenhuis bevatte twee woninkjes en daar is later één woonhuis van gemaakt. Daar heeft mijn moeder 30 jaar in gewoond. Leny en ik zaten toen op de boerderij. Vorig jaar verhuisde mijn moeder naar een verzorgingshuis en toen zijn wij in haar huis getrokken. Mijn zoon bleef op de boerderij wonen want hij wilde de veehouderij voortzetten. Daar zijn we heel erg blij mee. Scheria bestond dit jaar honderd jaar, maar wat het woord nou precíes betekent weet ik niet.’ (Ik heb het even opgezocht. Scheria was in de Griekse oudheid een sprookjeseiland dat bevolkt werd door een gastvrij zeevarend volk. De legendarische vorst Odysseus spoelde er aan nadat hij schipbreuk had geleden. Hij werd door de bevolking overladen met geschenken en met hulp van de koning kon hij naar zijn eigen land terugkeren. Volgens sommige oudheidkundigen is het Scheria uit de Griekse mythologie het tegenwoordige eiland Corfu.) Geert en Leny hebben elkaar 38 jaar geleden op een dansfeest in Naaldwijk ontmoet. Dát, gecombineerd met het feit dat ze Tineke Schouten in de foyer van een schouwburg hebben opgeduikeld, zou licht tot de conclusie kunnen leiden dat zij van het uitgaanderige soort zijn. Maar dat is niet zo. Zij zijn huiselijk van inborst. Daarnaast is het vanwege de werktijden van veehouders vrijwel onmogelijk om er een intensief uitgaansleven op na te houden. Maar sociale contacten onderhouden zij graag, verzekert Leny. En aangezien zij beiden uit een groot gezin komen, zijn die contacten er te over.
Maar nu Tineke Schouten. Hoe raakte zij op jullie boerderij verzeild? Geert steekt een sigaartje op en brandt los: ‘We waren met Leny’s zus en zwager naar haar voorstelling in Naaldwijk gegaan. Het was hartstikke leuk. Ik heb zó gelachen. Na afloop stonden we nog wat na te praten in de foyer en daar kwam Tineke opeens aan. Ze kwam bij ons staan en begon een praatje! Ze vroeg wat doe jij voor de kost, en jij, en jij. De één was fietsenmaker en mijn zwager is keukenverkoper – van Jan v.d. Valk keukens in Naaldwijk. En ik zei dat ik boer was. Geloof het of niet, maar toen zei ze dat ze altijd al eens graag een boerderij van binnen had willen zien. “Mag ik eens langs komen” vroeg ze. Dat mocht natuurlijk dus ik zei regel dat maar met mijn zwager.’
Wat dacht je, dat gaat ze vast niet doen?
‘Nee hoor, dat dacht ik helemaal niet. Ze kwam heel eerlijk over. Een paar weken later belde mijn zwager om te zeggen dat ze donderdag zou komen.’ ‘Dat was toch nog even schrikken’ vult Leny aan, ‘je weet hoe dat gaat, je wilt goed voor de dag komen dus we gingen nog even flink aan de slag. Ze zou om zeven uur ’s avonds komen en ze had gezegd dat ze het leuk zou vinden om te zien hoe de koeien gemolken werden, en hoe het voeren gaat. Dus we hadden het zo geregeld dat Gert Jan, onze zoon, zou melken dan kon Geert alles uitleggen.’ Geert legt ondertussen een fotomap op tafel en jawel hoor, daar staat ze: Tineke Schouten op het erf van Scheria in een witte trui en op witte schoenen. Ze glimlacht in de camera en Geert en Leny staan trots aan haar zijde. Er volgt een hele trits foto’s over haar aanwezigheid in de stal: cabaretière achter de koeien en cabaretière voor de koeien. Een hele map vol.
Zo te zien is ze niet bang?
‘Nee helemaal niet’ zegt Geert glunderend. Ter bewijs draait hij een foto voor van een kalf dat op haar hand sabbelt. Op een volgende foto kijkt Tineke belangstellend toe hoe Gert Jan met de melkmachine aan de slag is en ze gooit zich onverschrokken in het diepe door haar vingers in de tepelvoering van de machine te steken. Geert gniffelt bij de herinnering. Op verschillende foto’s zie je dat de gewaardeerde gast iets in een opschrijfboekje staat te krabbelen. ‘Ja’ zegt Geert ‘artiesten moeten van alles op de hoogte zijn dus schrijft ze alles op. En ze heeft een koppie hoor. Als je eens wist hoeveel ze van boeren weet! Dat het tegenwoordig geen rijkeluisbestaan meer is. Dat zei ze zo maar. Ze deed helemaal niet deftig of zo. Ze is echt heel gewoon gebleven. Je kan overal met haar over praten. Ze is wel anderhalf uur geweest, ook hier bij ons in huis. Kan je het je voorstellen: ze stond gewoon hier in de kamer.’ Geert straalt van genoegen. Hij kan het soms nog niet bevatten, krijgt ik de indruk, dat het allemaal écht is gebeurd. Leny legt uit dat Tineke niet voor de koffie kon blijven omdat haar man al die tijd in de auto had zitten wachten. Hij moest afzien van de rondleiding want hij is allergisch voor dieren: koeien, poezen, duiven, van alles gaat hij niezen. Dus Tineke en Hans moesten vertrekken. Maar dat is nog niet het einde van het verhaal. Nog diezelfde avond belt zwager Jan van de keukens: ‘Tineke nodigt jullie en ons uit voor een etentje.’ Dat is schrikken geblazen! Geert wíl helemaal geen etentje. Dat wil’ie nóóit en zeker niet met een ster. ‘Ik zag mezelf al in zo’n luxe tent zitten!’ griezelt Geert. ‘Ik kreeg het helemaal warm aan de telefoon. Ik moet eerst even met Leny overleggen, heb ik gezegd.’
En wat zei je Leny?
‘Ik heb gezegd, moet je eens luisteren Geert, zo’n uitnodiging kan je niet weigeren’. En Leny hakte de knoop door: ‘we gaan!’.
Spijt van?
Geert: ‘Welnee, het was geweldig! We gingen naar een Italiaans restaurant in Noordwijk en toen we daar binnenkwamen gaf de ober Tineke een hand en daarna ons ook. Moet je je voorstellen dat je een restaurant binnenkomt en dat ze je een hand geven! Niet te geloven toch? Nou en toen moest ik aan tafel naast haar komen zitten. Het was echt gezellig! Je kan met haar over álles praten. Ik ga je niet alles vertellen hoor, want sommige dingen zijn persoonlijk. Maar ik kan je wel vertellen dat ze al 25 jaar met Hans getrouwd is. “In iedere relatie stormt het wel eens” zei ze. Maar het succes is haar niet naar de kop gestegen, dat zegt haar man ook. Ze is gewoon menselijk gebleven. Zaten we daar in dat Italiaanse restaurant met al die vreemde dingen om te eten, zei ze “Wat de boer niet kent, eet hij niet, hè Geert, maar je lust toch zeker wel een lekker kalfsoestertje?” Is het geen geweldige vrouw?!’
Tineke Schouten heeft met haar bezoek aan Scheria vrienden voor het leven gemaakt. En nu maar afwachten of ze in haar volgende show een sigarenrokend boertje op zal voeren of een witte schoenen dragend mevrouwtje met een opschrijfboekje tussen de koeien.
Thea Ambagtsheer
