Op 14 mei 2006, was het zover, Jan van den Bos en Catharina (Toos) van den Bos de Vreede zijn 60 jaar getrouwd, én het is geen ene keer uitgeweest, zegt Toos trots.

Het is een zomerse avond wanneer ik bij hen op bezoek ga. Aan de weg staat een prachtige ereboog, met licht geurende lelies. Het huis ruikt naar fresia’s en lathyrussen uit Jan zijn eigen tuin. Het achter raam staat open om de warme binnenlucht te verfrissen. Ik kijk uit over een lappendeken van groen, variërend van het verse gemaaide gras tot het donker groene nog te maaien land. De grasmaaiers doen hun werk, binnen drie uur kan er een weiland gemaaid zijn. Vroeger deed men er drie weken over.

Felicitaties
Jan laat vol trots zijn kaarten zien, die nu al binnen zijn gekomen. Juist die dag kwamen de felicitaties binnen van de commissaris van de koningin. Een prachtige brief, het lijkt wel perkament, waarop onder andere staat ‘Een verbintenis van 60 jaar waarin lief en leed gedeeld. Een uitzonderlijke gebeurtenis die dankbaar en gelukkig stemt”. En die indruk maken ze ook op mij, dankbaar en gelukkig. Jan, donkerbruin gekleurd van de zon, heeft die dag met de K.B.O. zo’n 45 kilometer gefietst en dat was geweldig. Het was prachtig weer en hij heeft genoten onderweg. Hij heeft juist het verslag gemaakt voor de K.B.O. Hij brengt mij een dienblad dat als ondergrond gebruikt kan worden bij het maken van aantekeningen, dat is makkelijker.

Ik heb je voor het eerst ontmoet….
Ze zijn allebei 88 jaar en schelen eigenlijk maar een paar weken. Toos komt uit Oegstgeest. Jan is geboren in Voorschoten, bij café De Knip, daar stonden vroeger 3 huisjes en in één daarvan heeft Jan heeft het levenslicht aanschouwd. Vlak bij de overhaal, waar voetgangers en fietsers over de Vliet gehaald konden worden en heel soms een kleine boerenwagen. Je ziet een platte schuit voor je met een staaldraad ernaast waar aangetrokken moest worden om naar de overkant te kunnen.
Hij heeft hier maar een paar jaar gewoond en is op jonge leeftijd verhuisd naar een klein boerderijtje langs de Vliet. Zij hebben elkaar ontmoet op een dansschool in Leiden, waar men vanuit de omgeving kwam dansen. Een jaar na de oorlog is het stel getrouwd en ze hebben het eerste jaar in Leiden ingewoond waar Annie is geboren. Later verhuisden zij weer terug naar de Vliet, waar ze 2 jaar gewoond hebben.

De nieuwe huizen
Toen werd er nieuwbouw gebouwd, de nieuwe huizen. Dat was wat, er werd wat afvergaderd over de toewijzing, want er was natuurlijk veel meer vraag dan aanbod. Ze hoopten op een huis in Stompwijk, omdat door de bouw van nieuwe woningen, oude huizen vrij zouden komen. Ze hadden wel woonruimte gevraagd, maar nooit gerekend op zo’n mooi nieuw huis. Een écht nieuw huis, ze waren de koning te rijk. De vriendinnen van Toos waren allemaal jaloers! De huurprijs was f. 7,45 per week. Ze zijn nog steeds de eerste bewoners, samen met Janus Verhagen en Henk Boon. Ja, wie woonden nog meer? Bert de Jong, Nic Bolleboon, van Veen, Verhagen, Groeneweg, Piet van Leeuwen, Rinus Droog. Het zijn namen die zomaar te boven schieten en deze namen komen nog veelvuldig in Stompwijk voor. Allemaal nazaten van de nieuwe huizen. Zelf hebben zij 5 kinderen gekregen, 13 kleinkinderen en 4 achterkleinkinderen.

Tuinen zit ‘m in zijn bloed
Jan tuint zijn leven. Bij zijn eerste baas heeft hij 30 jaar gewerkt, dat was bij de familie van der Helm aan de Veurseweg in Voorschoten. Ze zijn hem nog niet vergeten, ze worden nog regelmatig uitgenodigd voor een familiefeestje. Bij zijn 2e baas, Jan Duyvestijn heeft hij meer dan 40 jaar gewerkt. De laatste jaren in de orchideeën. Hij heeft daar nog zijn volkstuintje op 400 meter grond, dat geheel verbouwd wordt met sla, spinazie, aardappelen, staakbonen, postelein, noem maar op. Ik geloof dat ik hiermee hun geheim van een langdurige relatie heb ontfutseld: namelijk het dagelijks eten van zelf, met liefde gekweekte groenten en aardappelen. Voeg daar nog altijd verse bloemen in huis aan toe en de liefde kan niet meer stuk.

Werken en vrije tijd
Ze hebben alle twee wat afgewerkt. Jan in de tuin en Toos heeft jaren in de huishouding gewerkt. Natuurlijk moest ze haar eigen huishouden draaiende houden en had ze de zorg voor haar 5 kinderen, maar ook buitenshuis bij anderen liet ze graag haar handjes wapperen. Zo heeft ze heeft 10 jaar bij de familie Binnendijk gewerkt.
Ze houden beiden van een spelletje, ze hebben jarenlang iedere avond gerummicubt met elkaar en ook kaarten deden ze graag. Dat is er niet meer bij, hoewel Jan nog graag een kaartje legt bij de soos en graag de uitdaging aangaat om tegen Zoeterwoude te kaarten.

Hij heeft oude fietsen als hobby, hij haalt ze uit elkaar en maakt ze weer als nieuw. Zoon Kees treft er nog wel eens bij het grof vuil aan en van allerlei verschillende onderdelen maakt Jan weer een hele. Wat mensen al niet weggooien. Veel onderdelen zijn vaak nog bruikbaar, soms is het te duur om een fiets te laten maken, maar als hobby is het goed te doen.
Toos zit graag voor het huis, ‘dan zie je nog eens wat’. En ik kijk vanuit mijn stoel naar kilometers groen achter het huis. Toos gaat driemaal per week naar Emmaus en daar heeft zij het best naar haar zin: ‘anders duren de dagen zo lang’ want ik kan u vertellen Jan is een uithuizig type. Zo fietst hij nog elke zaterdag naar zijn tweelingbroer Cor, hij woont in een aanleunwoning bij Schoorwijck. Hij fietst niet meer, dus gaat Jan door weer en wind naar hem toe. Hij zorgt er voor dat zijn broer goed in de plantjes zit.

Muziek in de relatie
Van de bijna 10 jaar dat de fanfare Juliana jong is, is Jan 62 jaar lid geweest en heeft hij de althoorn geblazen. Er hangt een prachtige oorkonde in de kamer en natuurlijk heeft de Fanfare hen afgelopen zondag bij het feest in de Bles een muzikale hulde gebracht. Hij is er trots op dat de fanfare zo groot geworden is en zoveel jeugdleden heeft. Een bloeiende vereniging waar hij nog steeds trots op is.

Hij kijkt alweer uit naar de fietsvierdaagse, want daar wil hij weer graag van de partij zijn. Meest wordt hij bij naam genoemd, omdat hij al jaren de oudste deelnemer is. Hij houdt na afloop een speech en eindigt met de bekende woorden: ‘Ik heb gezegd’. Daar wou ik het maar bij laten.
Petra Oliehoek van Es