Op 19 december aanstaande is het 25 jaar geleden dat Albert Jan Barendse in Stompwijk begon als huisarts.
In 1952 werd Albert jan geboren in Leiderdorp. Hij groeide op in een gezin met twee broers en twee zussen. Na de MULO ging hij naar de HBS en vervolgens naar de universiteit in Leiden. Hij studeerde daar zes en een half jaar en specialiseerde zich daarna als huisarts, wat nog een jaar duurde. Tegenwoordig duurt de basisopleiding zes jaar en de specialisatie wel drie jaar. Eigenlijk wilde Albert Jan het onderwijs in. Hij had al een broer en een zus die dat deden en ook twee ooms zaten in het onderwijs. Hij besloot om medicijnen te gaan studeren en bedacht dat hij daarna het onderwijs nog wel in zou kunnen gaan.
Vanaf het begin was het duidelijk dat hij huisarts wilde worden. Hij kon kiezen uit verschillende stageplaatsen: kindergeneeskunde, KNO geneeskunde, psychiatrie en huisarts. Dit was te veel keus voor hem, daarom koos hij voor de huisartsenstage, dan had hij alles in een. Kinderen en psychiatrie zijn echter wel zijn stokpaardjes gebleven.

Het begin
Albert Jan deed zijn stage bij Bernard Kortman in Zoeterwoude. Begin 1979 studeerde hij af. In het voorjaar werkte hij als waarnemend bedrijfsarts in Amsterdam. Hij heeft Anneke daar ontmoet die was daar assistente. Op 1 september begon Albert Jan bij Swetterhage dat toen op de Vrouwenweg zat. Hij werkte daar als huisarts en als docent verpleegkunde, toch een uitstapje naar het onderwijs. Op 19 december 1979 begon Albert Jan in Stompwijk. Volgens mij was hij de eerste Stompwijkse huisarts want mensen uit Stompwijk waren allemaal patiënt bij de huisartsen in Leidschendam of Zoeterwoude.
Albert Jan vertelt: “Ik woonde toen in een gele bouwkeet en had daar ook een apotheek. Het spreekuur hield ik in het witgele kruisgebouw, waar ik samen met zuster Heideman zat, de toenmalige wijkverpleegster in Stompwijk. Goh, wat was dat een drukke vrouw! Anneke, toen nog mijn vriendin, was meegekomen en werkte als doktersassistente. Mijn eerste patiënt was Jacqueline Groen in t Woud. Mijn patiëntenbestand groeide snel. Vooral jongere Stompwijkers werden patiënt omdat ik anticonceptie uitschreef. De huisarts in Zoeterwoude was daar tegen. In 1982 ben ik verhuisd naar Het laantje van van Kampen , nu wordt dat in de volksmond Het dokterslaantje genoemd. Dit was noodgedwongen want ik had iets anders op het oog dat meer in het dorp lag. Er was weinig anders dus ten einde raad heb ik voor dit huis gekozen. Ik heb wel altijd gezegd dat als mensen niet naar mij kunnen komen omdat ik slecht bereikbaar ben, dan ga ik naar de mensen toe”.
De Stompwijkers mopperden wel over de afstand van de dokter totdat de toenmalige pastoor een preek hield over de missie en de missieposten. Hij vertelde dat mensen soms dood gingen onderweg naar de post omdat ze te ver weg woonden. Hij zei:” En jullie klagen over één kilometer, jullie moeten je schamen”!

Dokterspost
Albert Jan heeft veel bevallingen begeleid. Zijn eerste kind was Gert Jan de Jong, geboren op de dag dat hij in ondertrouw ging. Als de wachtkamer volzat en er was een bevalling kon hij vragen of de mensen de volgende dag terug wilden komen. Dat was altijd goed. Tegenwoordig, met de komst van de dokterspost, kan dat niet meer. De meeste mensen hebben zo n volle agenda dat de volgende dag terugkomen er niet in zit.
Albert Jan zat in het bestuur van de dokterspost. Deze bestaat inmiddels drie jaar. “Op zich was het een goed initiatief, die dokterspost. Het is alleen veel te snel opgezet. Niemand was goed voorbereid op alles wat er komen ging, er moest teveel, tegelijk. Nu loopt het goed. Er is een goede samenwerking met de Centrale Post Ambulancedienst. Doordat de dokterspost er is hebben de huisartsen meer vrije tijd,” aldus Albert Jan.

Kinderen
Albert Jan heeft twee dochters die in Stompwijk geboren zijn. Zij hebben van jongs af aan te maken gehad met het werk van hun vader. Zo werd de wachtkamer regelmatig gebruikt voor de verkoop van allerhande zelfgemaakte kaarten en dergelijke van de dochters. De oudste heeft het zelfs een keer gepresteerd om de mensen op de parkeerplaats weg te sturen met de mededeling dat haar vader naar een spoedgeval was. Toen Albert Jan daar achter kwam en haar vroeg waarom ze dat deed zei ze dat ze met hem kon gaan spelen als er geen mensen waren. Ze was toen 5 jaar.

Swetterhage
Al die jaren heeft Albert Jan ook in Swetterhage gewerkt als huisarts. Op mijn vraag wat hij daar zo leuk aan vindt antwoordde hij het volgende: “Ik vind de combinatie erg leuk. Als de zorg voor verstandelijk gehandicapte mensen je eenmaal geraakt heeft, laat het je nooit meer los. Je moet rust hebben om het vertrouwen van die mensen te winnen en je moet je ook, meer dan bij anderen, verplaatsen in hen. Je kunt soms ook lekker gek doen en dat doe ik dan ook op Swet . Het contact met de verzorgenden vind ik ook leuk en verder is de ligging ten opzichte van Stompwijk natuurlijk perfect. Kortom, ik zou het niet willen missen”. Dat Albert Jan erg betrokken is bij mensen die ‘minder toerekeningsvatbaar’ zijn moge duidelijk zijn. Hij zou graag willen dat er eindelijk eens een acceptabel einde gecreëerd zou mogen worden voor dementerenden en verstandelijk gehandicapten. Iemand die bijvoorbeeld dementeert en verscheurd wordt door allerlei vreemde angsten lijdt vreselijk. Dit lijden is uitzichtloos. In zo n geval zou Albert Jan er voor pleiten om die mensen in slaap te brengen zodat ze geen angst of pijn meer voelen en dus een rustiger einde krijgen.
Stompwijk
Albert Jan heeft zich in Stompwijk altijd erg thuis gevoeld. Hij is ook zeer betrokken bij alles wat er in het dorp gebeurt. Met de kermis wordt ook niet voor niks gestreden om de Dokter Barendse trofee . De mentaliteit in Stompwijk vindt hij geweldig. Er is altijd begrip voor omstandigheden. Als de assistente bijvoorbeeld ziek is en mensen kunnen zijn mobile nummer bellen, dan krijgt hij vaak maar een paar telefoontjes, de rest wacht wel totdat ze weer beter is. Het spreekuur kan weleens behoorlijk uitlopen als iemand opeens zijn verhaal wil doen. Albert Jan heeft dan altijd een luisterend oor. De mensen die dan moeten wachten hebben daar dan meestal wel begrip voor. Als mensen kritiek uiten probeert hij daar altijd wat mee te doen. Hij is altijd bereid om over alles te praten.

Ik denk dat ik namens veel Stompwijkers de wens uitspreek, dat Albert Jan Barendse nog een heleboel jaar in ons dorp actief blijft als huisarts.

Anja Groenewegen