De Grens

Van meet af aan viel de Zoetermeerse Meerpolder in twee –wij zeggen het nu zo- gemeenten: Zoetermeer en Stompwijk. Opvallend is echter dat in de eivormige polder met zijn rechte tochten en sloten de grens eigenlijk niet recht loopt. Wie heeft dat zo bedacht? Het zal de investeerders toch worst zijn geweest in welke gemeente hun te gelde te maken kavels lagen? Die grens is dus gelegd in onderling overleg tussen beide gemeenten.

De structuur

Toen al het water zo’n beetje uit de polder was geslagen werden werklieden met schop en kruiwagen de blubber in gestuurd om de polder landbouwrijp te maken. Sloten moesten gegraven worden, tochten aangelegd. Het land moest droog blijven en dat lukt alleen met waterafvoerkanalen, sloten, slootjes, tochten en boezems.

Boerderijen en andere optrekjes werden gebouwd in of tegen de binnentenen en er kwam een vlotte, prachtige verbindingsweg tussen Stompwijk en Zoetermeer en Zegwaart. Ik ben geen expert maar het lijkt mij voor de hand liggen dat eigenlijk eerst gestart werd met de Middelweg, keurig met de liniaal in de hand, kaarsrecht, aangelegd. En van daar uit om de zoveel meter links en rechts van de weg sloten graven, precies parallel aan de weg. De drie tochten stonden haaks op de weg en richten zich met een paar rechthoekige knikken naar de molens. In de buurt aangekomen van de scherpe rondingen van het ‘ei’ ging men over tot een volledig andere richting van de sloten, eigenlijk parallel aan de tochten. Kennelijk was dat handiger. Zie de afdruk hierbij.

Over het precieze verloop van de grens, zal ongetwijfeld flink onderhandeld zijn. Maar waarom men indertijd is uitgekomen op een stevige kronkelgrens zal wel altijd een raadsel blijven.

In Zuid Holland is de Zoetermeerse Meerpolder de oudste grote drooglegging. De verkaveling van de vrijgekomen gronden vond plaats in 1616. Gezien het historische en landschappelijke belang van het gebied, is in Zoetermeer en Leidschendam –de polder is verdeeld over beide gemeenten- het plan opgevat om 400 jaar na dato stil te staan bij deze mijlpaal. Er gaat de komende maanden gezocht worden naar en gewerkt worden aan plannen -al dan niet met een feestelijk tintje- om de polder op verschillende manieren voor het voetlicht te brengen.

Aad Janson Gzn